Familieverhalen boerderij De Prins te Vechten 4
Geen knecht op mijn boerderij…
Boerderij-herberg De Prins kende vele bewoners voordat het in de 21e eeuw Restaurant Vroeg werd.
JAN MIDDELWEERT 1749-1803 CORNELIA VAN SCHAIK 1758-1836
Jan Middelweert had ondertussen van Jonker Van Tuyll Van Serooskerke De Prins kunnen pachten. Hij kwam van buiten het dorp, uit Veldhuizen onder Vleuten. In 1781 trouwde hij voor het gerecht van Oudwulven met Cornelia Van Schaik uit Oudwulven. Uit de stukken krijgen we de indruk dat hij -wat je noemt- een herenboer was. Hij liet zijn knechten vele hectaren grond bewerken terwijl hij zelf als schepen zich met hogere zaken bezig hield. In tegenstelling tot zijn voorganger had hij geen enkele moeite om de speciale oorlogsbelasting te betalen. Hij bezat ver over de duizend gulden en zijn echtgenote ook, zodat ze beiden moesten betalen. Belasting betalen was een van de weinige dingen waar vrouwen altijd volledig aan mee mochten doen. Oud werd Jan Middelweert niet. Op zijn 54e werd ook hij bijgezet in de Hervormde Kerk. Zijn weduwe was tien jaar jonger en blijkbaar nog aantrekkelijk genoeg. Want ze werd door haar meesterknecht Claes Blaas uit Schalkwijk ten huwelijk gevraagd. Maar het huwelijk kon geen genade vinden in de ogen van Van Tuyll van Serooskerke en de pacht werd met onmiddellijke ingang opgezegd.
Familie De Wit
De Jonker had een gegadigde die meer vermogen bezat: Wijnand de Wit die er bijna 30 jaar, van 1804 tot 1833, op zat. De boerderij was daarna nog bijna twee eeuwen in handen van rijke particulieren die elders woonden. Na het overlijden van Wijnand de Wit zette zijn weduwe het bedrijf nog tot 1841 voort. Toen zij in 1841 bij haar man op het nieuwe katholieke kerkhof aan de Schoudermantel in Bunnik was begraven, besloten haar beide ongehuwde zoons samen het bedrijf voort te zetten.
De broers Antonie en Willem de Wit hadden het samen best. Zij werkten overdag op het land, handelden wat in vee, smoorden een pijpje en zagen in 1844 met afgrijzen hoe hun land over de volle breedte werd doorsneden met een spoorlijn. ’s Avonds werden ze verzorgd door een eveneens ongehuwde huishoudster (op leeftijd, we houden het netjes) die hun sokken stopte, het eten kookte en de was deed, zonder dat ze ook maar iets te vertellen had. In 1861 zetten ze een punt achter het bedrijf. Samen met hun huishoudster gingen ze naar een burgerhuisje in de stad 36. Toen kwam de eerste hervormde boer op de boerderij, Gijsbert Jerfaas Hasselman in 1877, opgevolgd door een andere hervormde pachter, Cornelis de Gier.
Namen die voorkomen op de boerderij/herberg De Prins zijn: Dirck Kip, Gerrit Teunisz. Van Doorn, Jacob de Cruyff uit ’t Goy, Arie Van Miltenburg, Jonker van Tuyll van Serooskerke, Jan Middelweert, Wijnand de Wit. Gijsbert Jerfaas Hasselman, Cornelis de Gier, Antonie van Oostrom.
Colofon
Auteur: Henk Reinders
Mr. drs. H. Reinders (1956 - 2006) studeerde geschiedenis en rechten in Utrecht; zijn specialisme betreft Bunnik in de 17e en 18e eeuw.
Henk Reinders, tijdschrift Historische Kring Tussen Rijn en Lek, 1995 - 3, met:
Noten: 1 - 36 uit het Rijksarchief in Utrecht RAU
Foto
[1] Bron: Jos van Kouwen
