Tijdvak 4: Tijd van steden en staten 1000 - 1500

Met de ontginning van Oud-Wulverbroek en Vechterbroek in de 12e eeuw verschijnt er een mottekasteel langs de huidige Oud Wulfseweg. Dit ‘ontginningskasteel’ is vermoedelijk rond 1200 of mogelijk eerder gebouwd. 

Veel is van dit kasteel niet bekend. Er zijn alleen archeologische aanwijzingen die gecombineerd kunnen worden met schriftelijke bronnen. Zo zijn bij de sloop van het buitenhuis Oud-Wulven in de jaren na de Tweede Wereldoorlog brandsporen van een houten bouwwerk gevonden. Hieruit blijkt dat dit mottekasteel door brand is vernietigd. 

Tegelijkertijd werd

In de 12e eeuw bouwden Bunnikse dorpsbewoners een eenvoudige houten kapel als gemeenschapsgebouw, vergelijkbaar met een boerenschuur. Het diende als symbool van zelfstandigheid en voor bijeenkomsten, kerkelijke activiteiten, rechtspraak en markten. Verschillende priesters verzorgden er diensten. De halve zelfstandigheid werd later volledige zelfstandigheid toen de kapelaan pastoor werd en de kapel een parochiekerk. Hierdoor werden financiële banden doorgesneden, ten gunste van de Bunnikse pastoor. Dit had impact op de Zeister pastoor, die een jaarlijkse vergoeding ontvin

Kasteel Wulven stond midden in de ontginning Wulven dat rond het jaar 1000 ten westen van Houten is gecultiveerd. Aangenomen wordt dat dit kasteel de opvolger is van het 600 meter zuidelijker gelegen mottekasteel Kersberg. 

Kasteel Wulven is in drie bewoningsperiodes te verdelen: de familie Van Wulven, de familie Van Renesse en de rijke stedelingen. Onder Van Renesse is Wulven een Ridderhofstad geworden, onder de rijke stedelingen een buitenhuis. Het huis Wulven is in 1828 gesloopt. Tegenwoordig is alleen een eilandje zichtbaar naast restaurant Kees aan de Koedijk. 

Het ka

In de 16e en 17e eeuwse Bunnikse teksten komen drie brinken voor; de Antonisbrink, de Arrisbrink en de Zoogbrink. De St. Anthonisbrink, genoemd naar de heilige Sint Anthonius, is nog steeds duidelijk te herkennen en vormt dan ook het dorpsgezicht van Bunnik. De brink ligt centraal bij de Oude Dorpskerk, met het Oude Raadhuis, het Wapen van Bunnik, de Witte huisjes, een loswal en de Raadhuisbrug over de Kromme Rijn. De brink is ook te herkennen aan de wegen die uitkomen op deze brink, zoals de Dorpsstraat, de Molenweg en de Smalleweg, de Langstraat, Tolhuislaan en de Groeneweg. 

'Als je het over dijken hebt, heb je het ook over de dijkdoorbraken'. Vragen over waar en wanneer dit gebeurt leidt tot samenwerking tussen de historicus en de bodemkundige, èn tot de oudste akte uit 1277. Het is 155 jaar na de dam in de Rijn tussen Amerongen en Wijk bij Duurstede. 

Op 23 mei 1277 verklaren de broers Dirk en Pelgrim Wene voor de Utrechtse bisschop dat zij reeds lang zes hoeven land aan de dijk onder Amerongen van het Utrechtse Domkapittel huren. De broers beloven in een op perkament geschreven akte dat zij de eventueel in hun dijk geslagen ‘wad

Het benoemen van een predikant of een koster heeft in ’t verleden in de Hervormde gemeente van Cothen veel voeten in aarde gehad. Hoe gebeurde dit benoemen of beroepen? De acta van de vergaderingen van de classis blijken een belangrijke bron te zijn om een beeld te vormen van de Hervormde gemeente te Cothen.  Zelfs een 15e eeuws handschrift, afkomstig uit kasteel Rijnestein, blijkt op een gegeven moment de koers van het benoemen te bepalen! 

Het is 21 juni 1659 als de predikanten van de hervormde gemeenten in zuidoost-Utrecht bij elkaar komen in Wijk bij Duurstede voor h

U wilt naar Zeist? Via de oude route? 

Al in de middeleeuwen liep er een internationale landweg tussen Utrecht en Keulen dwars door Zeist. Vanaf Utrecht trokken reizigers via het rivierkleigebied naar Zeist en vervolgden zij langs de zuidelijke flank van de heuvelrug hun weg oostwaarts. Volgens de overlevering vormde de Brugakkerweg door het stroomgebied van de Rijn een belangrijke schakel in die route. Daarvan is nu niets meer te zien. Alleen de kadastrale naam Brugakker van enkele percelen weiland (een naam die ook aan de naoorlogse wijk Brugakker in Zeist is gegeven) referee

De landgoederen Oud en Nieuw Amelisweerd en Rhijnauwen zijn ontstaan in een bocht van de Kromme Rijn. Opmerkelijk is de heuvel naast het landhuis met daarin een ijskelder. Deze is in onze tijd geschikt gemaakt als overwinteringsplaats voor vleermuizen. 

Een opmerkelijke heuvel

1 'In 1992 heeft er archeologisch onderzoek plaats gevonden of vastgesteld kon worden of deze heuvel een motte geweest zou kunnen zijn. In de heuvel werden echter geen bewoningsresten aangetroffen, maar bestond uit vrij schone aarde. Daaruit kunnen we vaststellen, dat de huidige heuvel vroeger

Hofstede Ter Hul is één van de oude gebouwen in Bunnik, gelegen op een strategische locatie bovenop de stroomrug van de Kromme Rijn, precies 3 meter boven N.A.P. De boerderij bevindt zich in de nabijheid van de vroegere verbindingsweg, de Groeneweg, die het gehucht Rijsbrug en het dorp Bunnik met elkaar verbond.

Deze boerderij kent een rijke geschiedenis, waarbij de familie Van Zijl gedurende maar liefst 500 jaar op deze plek heeft gewoond. Het is een bijzonder erfstuk dat zijn bescheiden karakter heeft weten te behouden, ondanks de omringende woonwijk en moderne ontwi